Một cuốn sách viết về ranh giới cá nhân, cuốn sách có tựa đề “Giới hạn cho chính bạn” của tác giả Henry Cloud & John Townsend.

Tuy cuốn sách viết về ranh giới cá nhân dựa trên nền tảng của những lời dạy trong Kinh Thánh, tôi thì không phải là những con chiên ngoan đạo vì tôi không đi nhà thờ, nhưng tôi lại nhìn được thấy bản thân mình thông qua những câu chữ.

Trước tiên thì tôi nghĩ ranh giới cá nhân là một ranh giới của riêng một cá nhân cụ thể - ở đó không có ai được quyền xâm phạm nếu không được chủ nhà cho phép, dù người ấy là cha mẹ, vợ chồng, con cái hay những người thân của chúng ta.

Tôi hiểu vì sao những năm gần đây tôi thường xuyên phản ứng mạnh mẽ với những yêu cầu của mẹ, một cách khá gay gắt.

Hóa ra suốt từ những năm tháng đầu đời cho tới khi trưởng thành, tôi chưa bao giờ được dạy về việc cần phải vạch ra ranh giới cá nhân cho riêng mình cũng như mẹ thường xuyên can thiệp quá sâu vào cuộc sống riêng của tôi - mẹ đã vi phạm ranh giới cá nhân của riêng tôi.

Thời điểm tôi kết hôn lần đầu tiên năm 2017, tôi biết chắc người ấy không phù hợp với tôi, nhưng vì áp lực từ phía gia đình cũng như mẹ có một nỗi đau nào đó liên quan đến hôn nhân cụ thể là mối quan hệ với cha tôi, nên lúc nào mẹ cũng có tư tưởng “kết hôn để đời đỡ khổ”. Nên dù thời điểm ấy tôi nghĩ mình chưa gặp được người phù hợp, nhưng tôi vẫn kết hôn để cho xong chuyện, để xong những trách nhiệm đối với gia đình và đối với mẹ mình.

Kỳ thực mẹ tôi đã đi quá sâu vào ranh giới cá nhân của riêng tôi, mà không cho tôi quyền quyết định cuộc đời mình.

Sau ba năm chung sống với người chồng vốn ngay từ đầu đã biết rằng sẽ không thể đi đến cùng, khi ấy công việc của tôi cũng ổn định hơn và kinh tế cũng ổn định hơn, tôi quyết định ly hôn “chỉ để được sống cuộc đời của riêng mình”.

Khi ấy tôi không hiểu thế nào là ranh giới cá nhân, chỉ đơn giản là tôi cảm thấy tôi không muốn những quyết định của mình lại phải phụ thuộc vào mẹ tôi nữa. Lần đầu tiên tôi đã có những phản ứng khá gay gắt về những quyết định của mình, kể từ đó tôi không bao giờ nghe lời mẹ nữa, không còn là đứa con ngoan nữa, tôi cảm thấy mình không hạnh phúc khi cuộc đời của mình lại phải phụ thuộc vào suy nghĩ hay lối sống của những người khác - dù tôi thấy mẹ tôi có khá nhiều suy nghĩ sai lệch như mê tín dị đoan quá mức, lấy chồng là để đỡ khổ hơn, con cái là để phụng dưỡng cha mẹ, ai là người kiếm được tiền hơn phải giúp đỡ những người còn lại,..

Những suy nghĩ sai lệch mà mẹ tôi đã vi phạm ranh giới cá nhân của tôi:

#1. Cứ sinh được vào ngày tháng đẹp thì số sẽ sướng → Đời mình là do mình cứ ngồi yên một chỗ không làm gì thì lấy đâu ra giàu sang và sung sướng.

#2. Phải có con chứ không sau này già lại lủi thủi một mình → Tôi thấy nhiều người già rồi cũng đâu có được nhờ con cháu, chưa kể tôi nghĩ sinh con ra không phải để ép nó phải gánh trách nhiệm nuôi dưỡng mình, đứa trẻ không đòi được sinh ra, nó có quyền được sống tự do và hạnh phúc theo cách của riêng nó. Cha mẹ chỉ là người hỗ trợ và nâng đỡ con cái chứ không có quyền áp đặt những trách nhiệm lên con cái.

#3. Mẹ tôi nghĩ tôi kiếm được tiền hơn các anh chị nên phải có trách nhiệm giúp đỡ gia đình. Đã mấy năm sau khi ra trường tôi vẫn không dám mua gì cho riêng mình, có bao nhiêu tiền đưa hết cho mẹ hoặc giúp đỡ người thân, mẹ tôi thường lấy tiền của tôi đem đi cho cháu hoặc cho anh chị khác. Sau khi ly hôn chồng cũ tôi mới tự hỏi “tại sao tôi phải có trách nhiệm cho sự khốn khổ của người khác?” Dù tôi thích làm từ thiện và thích việc cho đi, nhưng tôi chỉ muốn cho đi trong khả năng mình có thể, còn mẹ lại luôn muốn tôi phải cho đi nhiều hơn nữa, giành cho gia đình hơn nữa, quá khả năng của tôi vì tôi cảm thấy mình đang phải hy sinh thay vì cho đi trong sự tự nguyện. Điều đó kéo dài trong nhiều năm khiến tôi cảm thấy mình không kết nối được với gia đình, những rối loạn cảm xúc ngày một nhiều hơn, tôi dễ nổi cáu hơn trước.

Bây giờ tôi đã kết hôn lần thứ hai và con trai tôi sắp chào đời, đây là khoảng thời gian tôi cảm thấy mình thực sự được nghỉ ngơi đúng nghĩa, không công việc, không áp lực tiền bạc, không phải cố gắng kiếm tiền để nuôi ai đó hay để giúp đỡ ai đó, tôi chỉ đơn giản là dành thời gian cho chính mình. Tôi có nhiều thời gian để chiêm nghiệm về hành trình đã đi qua và nhìn lại chính mình hơn, tôi nhận ra rằng việc mẹ vi phạm ranh giới cá nhân của tôi đã khiến cuộc sống của tôi có rất nhiều quyết định sai lầm và tôi đang phải gánh hậu quả cho những sai lầm đó.

Thông qua cuốn sách tôi cũng tự thiết lập lại ranh giới cá nhân một cách lành mạnh hơn, biết cách nói không với những gì mình không muốn hoặc không thích, biết cách từ chối những vấn đề không thuộc trách nhiệm của tôi. Bạn thấy đấy, đôi khi những tổn thương của chúng ta lại đến từ chính những người mà chúng ta tưởng rằng yêu thương chúng ta vô điều kiện. Bạn có thể tham khảo thêm những cuốn sách như: Tìm mình trong thế giới hậu tuổi thơ, Chữa lành sau sang chấn, Cha mẹ độc hại,… để tìm hiểu thêm về những tổn thương thời ấu thơ mà cha mẹ mang lại cho chúng ta, để chúng ta có thể tự chữa lành và có một đời sống tinh thần khỏe mạnh hơn nữa nhé!